آلودگي هوا چهارمين عامل مرگ و مير در جهان است.
طبق آمار، يك ميليارد و 400 ميليون نفر در جهان در معرض آلودگي هوا قرار دارند و سالانه 3 ميليون نفر در دنيا جان خود را به دليل عوارض مستقيم يا غيرمستقيم آلودگي هوا از دست مي‌دهند. وسايط نقليه يکي از علل عمده آلودگي هوا هستند.
ازن، دي اکسيدکربن، اکسيدهاي گوگرد و نيتروژن، سرب، ذرات معلق و ترکيبات سمي مانند بنزن و فرمالدييد ترکيباتي هستند که در اثر سوخت خودرو ايجاد شده و هوا را آلوده ميکنند. تماس با سطوح بالاي آلودگي هوا با بيماري‌هاي ريوي، ناراحتيهاي قلبي و عروقي، آسيب به سيستم عصبي، سرطان و مرگ زودرس ارتباط دارد.
آلاينده هاي سمي هوا
برخي مواد آلاينده ناشي از سوخت خودرو مانند بنزن و فرمالدييد سمياند و اثر سرطانزاييشان شناخته شده است. اين ترکيبات حتي در مقادير کم تماس خطرناک هستند و ممکن است موجب تغييرات ژنتيکي، نقايص مادرزادي و ساير بيماري‌هاي خطرناک شوند. اين ترکيبات ميتوانند به‌طور مستقيم بلعيده شوند يا به وسيله ذرات کوچک گرد و غبار به وارد ريهها شوند.
مغز
ذرات آلاينده و ترکيبات زيانآور هواي آلوده که از طريق تنفس، بلع يا پوست جذب بدن مي‌شوند، از طريق جريان خون به مغز رسيده و سبب بروز التهاب‌هاي بيماريزا مي‌شوند. بررسيها نشان داده است تماس بيش از حد با آلاينده‌هاي ترافيكي هوا سبب افزايش ناتواني‌هايي ذهني مي‌شود و افراد با افزايش سن بيشتر در معرض ابتلا به آلزايمر قرار مي‌گيرند. به گفته محققان آلماني، مشكلات حافظه‌اي زودهنگام در زناني كه حداقل مدت 20 سال در نزديكي خيابانهاي شلوغ و پرتردد زندگي كرده‌اند، بيشتر مشاهده مي‌شود و آنها در انجام آزمونهاي ذهني بازده بسيار نامطلوبتري دارند.
سرب، از آلايندههايي است که در اثر سوخت خودرو ايجاد مي‌شود. مسموميت با سرب توانايي ذهني را کاهش ميدهد و به سيستم عصبي و ساير اندام‌ها آسيب ميرساند. سرب در بدن تجمع پيدا ميکند به همين دليل حتي مقادير کم بلع يا استنشاق سرب خطرناک است.
منوکسيدکربن که يکي ديگر از مواد زيانآور هواي آلوده است نيز مي‌تواند موجب سردرد، کاهش هوشياري، مشکلات دايمي سيستم اعصاب مرکزي و حتي مرگ شود.
ريه
تماس با سطوح بالاي آلودگي هوا با بيماري‌هاي ريوي، سرطان ريه و مرگ زودرس ارتباط دارد. پژوهشگران هلندي با بررسي 632 کودک 7 تا 11 ساله دريافتند ناراحتيهاي تنفسي در کودکان با افزايش آلودگي هوا تشديد مي‌شود. تماس با ذرات معلق شامل ذرات ريز ميکروسکوپي و قطرات بسيار کوچک مايعات که به دليل اندازه کوچکشان در بيني و قسمت فوقاني دستگاه تنفس ته‌نشين نميشوند و در سيستم دفاعي طبيعي بدن به دام نميافتند، مي‌تواند سبب خس‌خس و تنگي نفس و علايم مشابه در افراد مبتلا به آسم يا افرادي که سيستم تنفسي حساسي دارند، شود.
ازن که از ترکيب گازهاي هيدروکربنه با دي‌اکسيد نيتروژن در حضور نور خورشيد ساخته مي‌شود، يکي از آلاينده‌هاي هواست که ممکن است در سيستم تنفسي و مسيرهاي هوايي تغييرات خطرناکي ايجاد کند و سبب کاهش ظرفيت ريه، سرفه، درد و خس‌خس سينه شود. ازن موجب افزايش آلرژي و آسم در کودکان مي‌شود و حتي افراد سالم هم به تماس با اين ماده حساساند.
استنشاق دي اکسيد گوگرد که در اثر سوخت حاوي گوگرد ايجاد مي‌شود، راههاي هوايي را ملتهب ميکند و در کودکان و افراد مبتلا به آسم ايجاد مشکل ميکند.
قلب و عروق
آلودگي هوا بر سيستم عروقي و گردش خون تاثير نامطلوبي دارد، به‌طوري که در انگلستان از هر 50 حمله قلبي يکي با آلودگي هوا ارتباط دارد. طبق اعلام انجمن قلب آمريکا آلودگي هوا موجب غليظ شدن خون و بالا رفتن احتمال تشکيل لخته، آسيب به سرخرگها، تصلب شرائين و ايجاد رسوب چربي در ديوراه رگها مي‌شود. بررسيها نشان داده است که تماس با ذراتي با قطر 5/2 ميکرون که حاوي هيدروکربن و فلزات هستند توليد اندوتلين، پروتئيني که در تنظيم فشار خون نقش دارد را افزايش ميدهد. اين موضوع در افراد سالم مشکلي ايجاد نميکند اما تحقيقات نشان داده است احتمال مرگ در اثر سکته قلبي در افراد مبتلا به تصلب شرايين که غلظت اين پروتئين در خونشان بالاي 150ميکروگرم در متر مکعب است، بيشتر است.
شکم
آلودگي هوا مي‌تواند سبب بروز دردهاي شكمي شود. به گفته محققان كانادايي دردهاي شكمي، از شايع‌ترين علل مراجعه به بخش اورژانس در بيمارستان‌ها است كه مي‌تواند با آلودگي هوا در ارتباط باشد. محققان با بررسي بيش از 120 هزار بيمار مبتلا به دردهاي شكمي و بررسي اطلاعات مركز ملي كنترل آلودگي هوا در كانادا براي تعيين سطح تماس با ازن، دياكسيد نيتروژن، دياكسيد گوگرد، مونوكسيد كربن و ذرات معلق، مشاهده کردند تعداد مراجعه بيماران به دليل بروز اين قبيل دردها به بيمارستان در روزهايي كه آلودگي هوا بيشتر است، افزايش مي‌يابد.
دهان و حلق و بيني
دهان، حلق و بيني مسير اصلي عبور هواي آلوده است. بيني نقش مهمي در تصفيه آلودگيها دارد. مواد آلايندهاي که در بيني تجمع پيدا ميکند مي‌تواند به بافت بيني، سينوسها و مخاط تنفسي آسيب برساند. آسيب سلولها در اثر تماس با مواد شيميايي آلاينده سيستم ايمني بدن را در حالت دفاعي قرار ميدهد. اين موضوع مي‌تواند بدن را در برابر بيماريها آسيبپذير کند. به عنوان مثال، از راه هوايي بيني را تحريک کرده و موجب التهاب مخاط و توليد خلط مي‌شود. بيني ملتهب و دچار آبريزش نيز به مواد حساسيتزا مانند گرده گلها حساستر و در برابر ويروسها و باکتريهاي عفونتزا آسيبپذيرتر است.
باروري و جنين
مطالعات ژنتيكي انجام شده در زمينه تغييرات كروموزومي ناشي از تماس با آلاينده‌ها نشان داده است مواجه با آلودگي هوا با كاهش شديد درصد تحريك اسپرم، كاهش شديد درصد اسپرم‌هاي طبيعي از نظر شكل و همچنين ساختمان غيرطبيعي كروماتين اسپرم ارتباط مستقيم دارد. اين عوامل موجب ناباروري در مردان مي‌شود.
تحقيقات نشان داده است که رشد طبيعي جنين به دليل قرار گرفتن در معرض هواي آلوده کاهش مي‌يابد. پژوهشگران افزايش اکسيدهاي نيتروژن را از علل اصلي اين مشکل ميدانند. بررسي اطلاعات 336 هزار نوزاد متولد شده در نيوجرسي به مدت 4 سال و بررسي اطلاعات مربوط به آلودگي هوا در اين مدت نشان داد که در فاصله 9 کيلومتري منزل مادراني که رشد جنين در آنها محدود بوده، سطح بالايي از آلودگي هوا وجود داشته است. اين يافتهها نشان ميدهد آلودگي ناشي از ترافيک وسايل نقليه و يا زندگي در نزديکي جادههاي اصلي مي‌تواند بر رشد جنين تاثير نامطلوب بگذارد. تحقيقات قبلي نيز نشان داده بود که آلودگي هوا فعاليت سلولي جنين را کاهش ميدهد و يا به اختلال در رسيدن مواد غذايي و اکسيژن به آن منجر مي‌شود. همچنين مقدار بالاي آلودگي هوا با افزايش آمار سقط جنين نيز ارتباط دارد.
تماس با ترکيبات نيتروژن که در اثر سوخت بنزين ايجاد مي‌شوند، موجب درد قفسه سينه، اشکال در تنفس و افزايش احتمال عفونت ريه مي‌شود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر